Jaki kupić telewizor LCD?
Jeszcze nie tak dawno telewizory LCD z lampą fluorescencyjną jako źródłem światła robiły prawdziwą furorę na rynku. Jednak ostatnio ich blask znacząco przygasł i obecnie znajdziemy jedynie kilkanaście modeli wartych naszej uwagi. Wszystko dlatego, iż konstrukcje tego typu zostały wyparte przez telewizory LCD podświetlane diodami LED. Takie rozwiązanie pozwala uzyskać obraz o duże lepszych właściwościach.
Jednak mimo wszystko w niektórych sytuacjach nadal warto postawić na starsze rozwiązanie, np. gdy szukamy niedużego telewizora do kuchni, albo gdy nasze finanse nie są zbyt okazałe i musimy iść na pewne kompromisy.
Spis treści
Informacje na temat technologii
Zasady działania
Podstawowe informacje
Matryce w telewizorach LCD tworzone są przez miliony maleńkich punktów zwanych pikselami. Z kolei każdy piksel składa się z 3 subpikseli, które reprezentują tzw. kolory podstawowe (R - czerwony, G - zielony, B - niebieski). Piksele nie emitują jednak światła, jak ma to miejsce w wyświetlaczach plazmowych, a jedynie są czymś w rodzaju filtra, który przepuszcza światło (jest ono emitowane przez lampę fluorescencyjną, która znajduje się z tyłu urządzenia) bądź go zatrzymuje.
Implementacja technologii
Świtało generowane przez lampę fluorescencyjną przechodzi najpierw przez polaryzator, gdzie następuje ustawienie wektora drgań w określonym kierunku (zwykle pionowo). Następnie tak spolaryzowane światło przenika przez matrycę składającą się z pikseli, a dokładniej z subpikseli. Każda taka komórka wypełniona jest ciekłym kryształem. Ciekły kryształ ma konsystencję cieczy, jednak cząsteczki go tworzące posiadają uporządkowanie bliskie kryształowi w stanie stałym. Do każdego subpiksela przyłożone jest określone napięcie. W zależności od wartości tego napięcia subpiksele skręcają płaszczyznę polaryzacji światła o określony kąt. Należy tutaj nadmienić, że każdy subpiksel działa niezależnie od innych, dzięki temu możliwe jest sterowanie poszczególnymi komórkami niezależnie. Następnie tak "skręcone światło" (spolaryzowane w określonym kierunku) przechodzi przez drugi polaryzator. Jeżeli kierunek polaryzacji jest zgodny z kierunkiem polaryzacji drugiego polaryzatora, to światło pokaże się na ekranie.
Pasywny wyświetlacz LCD (skręcona faza nematyczna)
1. Filtr polaryzacyjny (pionowy); 2. Szklana elektroda; 3. Warstwa ciekłego kryształu; 4. Filtr polaryzacyjny (poziomy); 6. Lustro
Jak generowane są kolory?
Jak już wspomniano, w ramach jednego piksela istnieją 3 subpiksele pokryte kolorowymi filtrami (czerwony, zielony, niebieski). Wspomniano również, iż każdy subpiksel jest sterowany niezależnie przez procesor telewizora. Co z tego wynika? Otóż procesor wybiera określony subpiksela i poprzez określone napięcie do niego przyłożone powoduje, iż polaryzuje się on w sposób zgodny całkowicie lub częściowo z drugim polaryzatorem i na ekranie widzimy jeden z kolorów podstawowych (R, G, B).
Jak regulowana jest jasność?
Jeżeli spolaryzowane światło będzie ustawione prostopadle do drugiego polaryzatora, to na ekranie ujrzymy kolor czarny (drugi polaryzator nie przepuści światła). Jeżeli światło będzie spolaryzowane równolegle, to ujrzymy maksymalną jasność. Różne wartości jasności ustawiane są dzięki polaryzacji pośredniej (0 do 90°).
Wady i zalety
Telewizory LCD nie są pozbawione wad. Mają one jednak wiele zalet, które w dużej mierze rekompensują różne niedociągnięcia.
- Najważniejsze zalety:
- Poręczność - są lekkie, mają nieduże gabaryty. Możemy je np. powiesić na ścianie
- Stabilność obrazu - obraz jest bardzo stabilny (nie migocze)
- Duża rozdzielczość - możliwość oglądania obrazu w bardzo wysokiej rozdzielczości (nawet Full HD)
- Wysoka jasność obrazu - znakomicie nadają się do pomieszczeń o dużym nasłonecznieniu
- Niska cena - obecnie istnieją technologie oferujące dużo lepsze właściwości obrazu, dlatego cena telewizorów LCD jest stosunkowo niska
- Zadowalająca ostrość - w natywnej rozdzielczości obraz charakteryzuje się bardzo dobrą ostrością. W innych rozdzielczościach mogą pojawić się problemy
- Brak promieniowania elektromagnetycznego - urządzenia te nie emitują promieniowania elektromagnetycznego, które jest niewątpliwie szkodliwe dla zdrowia
- Najważniejsze wady:
- Smużenie - jeżeli matryca dysponuje długim czasem reakcji (powyżej 8 ms), to w przypadku dynamicznych scen zauważalne jest charakterystyczne smużenie
- Problemy z wyświetlaniem głębokiej czerni - na ekranie nigdy tak naprawdę nie zobaczymy prawdziwej czerni, a będzie to raczej kolor ciemno-szary. Jest to spowodowane sposobem wykonania matryc LCD. Jeżeli pojedynczy piksel zostanie nawet całkowicie wyłączony, to i tak w niewielkim stopniu będzie przepuszczał światło
- Niska jakość obrazu ze złącza analogowego - warto również wiedzieć, iż jakość wyświetlanego obrazu będzie zdecydowanie gorsza w przypadku, gdy obraz przekazywany będzie za pomocą łącza analogowego
- Niska częstotliwości odświeżania - większość modeli na rynku dysponuje odświeżaniem na poziomie 50 Hz. W dynamicznych scenach może to nie wystarczyć i obraz będzie delikatnie rozmazany
Podstawowe parametry
Częstotliwość odświeżania
Obraz na ekranie aktualizowany jest pewną stałą ilość razy w ciągu sekundy. Jest to tzw. częstotliwość odświeżania, którą mierzymy w jednostkach zwanych Hercami [Hz]. 1 Hz informuje nas o tym, iż obraz odświeżany jest 1 raz w ciągu sekundy. Przy takiej wartości na ekranie widzielibyśmy przelatujące powoli slajdy, a nie płynny obraz. Przyjmuje się, że ludzkiemu oku trudno dostrzec różnicę w przypadku, gdy częstotliwość odświeżenia przekroczy 75 Hz.
Obecnie na rynku dominują telewizory LCD z odświeżaniem na poziomie 50 Hz. Spotykane są również pojedyncze modele z odświeżaniem 100 lub 200 Hz. Nie należy mylić częstotliwości odświeżania obrazu z ilością klatek / sekundę.
Format ekran
Jest to stosunek szerokości do wysokości ekranu. W telewizorach LCD mamy do czynienia z ekranami 16:9. Obecnie filmy oraz gry produkowane są w tym formacie. Większość stacji telewizyjnych również nadaje w standardzie 16:9. Innym popularnym formatem obrazu jest 4:3 (niektóre stacje TV, starsze gry, filmy). Jeżeli obraz nadawany jest w proporcjach 4:3, to na ekranie telewizora LCD zobaczymy dwa czarne paski po bokach.
Kontrast obrazu
To różnica pomiędzy najjaśniejszym, a najciemniejszym punktem na ekranie - w tej samej scenie, czyli z tą samą jasnością lampy. Jest to definicja tzw. kontrastu statycznego.
Producenci często podają w specyfikacjach tzw. kontrast dynamiczny. Bierze on dodatkowo pod uwagę różne jasności lampy, czyli brane są pod uwagę różne sceny. Przykładowo w pierwszej wyświetlany jest całkowicie ciemny obraz – lampa jest maksymalnie przyciemniona, a piksele blokują światło. W drugiej scenie z kolei wyświetlamy obraz najjaśniejszy z możliwych – lampa ma maksymalną jasność, a piksele są otwarte. Różnica w jasności pomiędzy tymi dwoma scenami, to właśnie kontrast dynamiczny.
Z punktu widzenia kupującego szczególnie duże znaczenie ma kontrast statyczny. Producenci jednak zwykle podają kontrast dynamiczny, gdyż przyjmuje on zdecydowanie wyższe wartości.
Kontrast dla tego typu urządzeń zwykle waha się od 2000 : 1 (statyczny) do 1 : 1 000 000 (dynamiczny). Oczywiście im więcej tym lepiej.
Jasność
Jasność mówi nam o maksymalnym natężeniu światła jakie może być wygenerowane przez ekran. Parametr ten podawany jest w kandelach na metr kwadratowy (cd/m). W przypadku tego rodzaju telewizorów spotyka się jasność pomiędzy 350 - 600 cd/m².
Rozdzielczość
Ten parametr z kolei mówi nam o ilości punktów w pionie oraz poziomie. Im rozdzielczość będzie większa, tym więcej szczegółów będziemy mogli dostrzec.
Telewizory LCD produkowane są zwykle w rozdzielczościach:
- 1366x768 (HD Ready)
- 1920x1080 (Full HD)
Czas reakcji matrycy
Mówi nam on o tym, jak dużo czasu musi upłynąć, aby ekran zareagował na zmianę obrazu. Parametr ten jest szczególnie ważny jeżeli generowane są dynamiczne sceny. Zbyt wolny czas reakcji prowadzi do zamazania obrazu (smużenia). Aby wyeliminować ten efekt należy wybierać takie telewizory, w których czas reakcji jest poniżej 8 ms.
Przekątna ekranu
Przyjęto, że przekątną ekranu mierzy się w calach (1 cal, to około 2,54 cm). Przekątną mierzymy pomiędzy dwoma przeciwległymi rogami ekranu. Wbrew pozorom nie zawsze większy ekran, to lepszy komfort oglądania. Poniżej możesz prześledzić zależności pomiędzy przekątną, a odległością od ekranu.
| Przekątna [cale] | Odległość od ekranu [m] |
|---|---|
| 20 - 31 | 1 -1,5 |
| 32 - 41 | 1,6 – 2,5 |
| 42 - 46 | 3 – 3,9 |
| 46 - 50 | 3,7 – 4,8 |
| 51 - 60 | 4,3 -4,9 |
| 61 - 70 | 4,9 - 6 |
Rodzaje złącz
Złącza, w które wyposażony jest telewizor mogą przenosić obraz w różnych rozdzielczościach. Zwykle podaje się tutaj ilość linii poziomych, np. 1080. Dodatkowo każda rozdzielczość (za wyjątkiem 720p - HD Ready) występuję w dwóch odmianach – jako obraz z przeplotem (i) lub ze skanowaniem progresywnym (p). Skanowanie z przeplotem, np. 1080i (HD) informuje, iż poziome linie parzyste oraz nieparzyste wyświetlane są naprzemiennie. W skanowaniu progresywnym, np. 1080p (Full HD) cały obraz generowany jest w tym samym momencie. Lepszą jakość uzyskamy oczywiście w skanowaniu progresywnym.
| Złącze | Uwagi | Zdjęcie | ||
|---|---|---|---|---|
| Euro/Scart | Służy do analogowego przesyłania obrazu oraz dźwięku pomiędzy pomiędzy urządzeniami AV, a telewizorem. Rozdzielczość do 576i |  | ||
| HDMI | Złącze cyfrowe do przesyłania dźwięku oraz obrazu w jakości Full HD (1080p). Obecnie najczęściej spotykany interfejs w do łączenia urządzeń audio - wideo |  | ||
| S-Video | Przenosi obraz analogowy (bez dźwięku) w rozdzielczości do 480i. Niegdyś łącze bardzo popularny, np. w magnetowidach. Dziś rzadko spotykane |  | ||
| Wejście komponentowe | Jest wejściem analogowym, które może przenosić sygnał wizji w rozdzielczości do 1080p. Składa się z 3 wtyczek (cinche). Po zastosowaniu czwartej (cinch stereo) możemy przenosić również fonię. |  | ||
| USB | Za jego pomocą możemy podłączyć pendrive lub dysk zewnętrzny i odtwarzać z nich filmy, zdjęcia lub muzykę – jeżeli oczywiście nasz telewizor na to pozwala |  |